Gıda Güvenliği Kültürü Mükemmelliyet Modülü

BRCGS Gıda standardı ile hayatımıza giren yeni bir kavram, gıda güvenliği kültürü. İnsanların bulundukları ortamda içselleştirdikleri, normal kabul ettikleri davranışlar, inançlar, değerler, fikirler o topluluğun kültürünü oluşuyor. Karanlıkta kimse sizi görmeyeceğinde bile esnerken ağzınızı kapatıyorsanız bu sizin o hareketi içselleştirdiğiniz anlamına geliyor. Aynen bu örnekteki gibi bir firmadaki çalışanlar etraflarında bir müdür, ziyaretçi, denetçi vb yokken, yalnız başına çalışırken ne gibi davranışlarda bulunuyorsa, bu, o işletmedeki sistemlerin ne seviyede uygulanabildiğini belirliyor. Çok daha kurumsal, büyük bir firmadan donanımlı bir şekilde gelip, büyük bir motivasyonla işe başlayıp bir yıl sonra ‘başkaları umursamıyorsa ben neden umursayayım ki” diyerek sahip olduğu bilgiyi kullanmayan, eskiden önemsediği kuralları önemsemeyen, içine girdiği yeni kültürü benimseyen tanıdıklarınız olmuştur belki. Bu da gösteriyor ki, çalışanlara sadece eğitim vermek çalışanın bu davranışı içselleştirip, devamlı uygulaması için yeterli olmuyor maalesef. İnsan psikolojisi bundan çok daha kompleks çalışıyor. O çalışanın yaptığı işin önemsendiğini hissetmesi, motive olması, o davranışın sürekliliğini sağlanması gerekiyor. Bunu sağlamak için de iletişim kanalları ve sıklığı, üst ve orta yönetimin sistemi desteklemesi, ödül/ceza sistemleri, performans yönetim sistemleri, kaynak yönetimi, işe alım prosedürleri gibi pek çok konunun entegre şekilde değerlendirilmesi ve yönetilmesi gerekiyor.

BRCGS standardı, tüm işletmelerin gıda güvenliği kültürü açısından zayıflıklarını belirleyip bu zayıflıkları ortadan kaldıracak şekilde bir plan hazırlamasını , bu planı uygulamasını ve etkinliğini de değerlendirmesini istiyor. Ama pek çok firma için bu uygulaması oldukça zor bir şey. Çünkü kültür, davranış bazlı olduğundan kolay ölçülebilir bir kavram değil ve zayıflıkları belirlerken nereden başlayacağını, nasıl yöntemler kullanacağına firmalar karar veremeyebiliyor. Bu aşamada size BRCGS’nin yayınladığı ‘Food Safety Culture Excellence Module’’(Gıda Güvenliği Kültürü Mükemmellik Modülü) den bahsetmek istiyorum. Nisan ayında BRCGS’te Türkiye temsilcisi olarak çalışmaya başladım ve itiraf etmeliyim ki oryantasyon sürecimde benim bile hiç duymadığım pek çok program olduğunu gördüm. Bu programlardan bir tanesi de ‘Food Safety Culture Excellence Module’. Standart ve Premium olarak iki opsiyonu bulunuyor.  Gıda üreticileri, perakendeciler, toplu yemek üreticileri,  devlet kurumları vb. farklı 3000’den fazla kuruluş tarafından kullanılan bir program , ben de çok işlevsel bulduğum bu programı size tanıtmak istiyorum.

FSCE bir işletmeyi 4 ana başlıkta ve bunların altında bulunan 20 alt kategoride değerlendirmek üzerine kurgulanmış

• İnsan
• Süreç
• Amaç
• Proaktivite

Programa kaydolan firmaya/firmalara önce değerlendirmenin nasıl yapılacağını anlatan kılavuzlar, personele projeyi anlatmak için tasarlanmış posterler ve bir link gidiyor. Sonra firmanın büyüklüğüne, çalışan sayısına göre belirlenen belli bir yüzdeye uygun, farklı pozisyonlarda çalışanların gönderilen linke tıklayarak detaylı bir anketi doldurması gerekiyor. Bu anket PC, tablet, telefon gibi farklı cihazlara uyumlu,  yaklaşık 20 dk süren, 50 dilde hazırlanmış ve sorular katılan çalışanın pozisyonuna göre değişiyor. Yani hatta çalışan personelle, satınalma uzmanına aynı sorular sorulmuyor. Anket tamamen anonim yani soruları kimin nasıl cevapladığı kesinlikle görünmüyor. Yine anketlerin doldurulma paternine göre gerçekten farklı kişiler mi doldurdu, tek bir kişi mi oturup hepsini cevapladı bu da anlaşılabiliyor.
Hedeflenen sayıda çalışan ankete katıldıktan sonra 14 sayfalık oldukça detaylı bir rapor hazırlanıyor. Bu rapor sayısal olarak ve yüzdelerle firmanın her konu başlığında aldığı puanı,  bu puanın sektör ortalamasının ne olduğunu ve firmanın ortalamaya göre yukarıda mı aşağıda mı olduğunu gösteriyor.  Firma böylece kültür konusunda iyileştirmesi gereken konuların neler olduğunu, ya da hangi uygulamaların gerçekten işe yaradığını net şekilde görmüş oluyor. Ayrıca, yılda bir kez uygulandığında firma iki yıl arasındaki farkı da değerlendirebiliyor.

Raporun örneğini inceleyebilmek için tıklayınız.

FSCE programının standart paketi buraya kadar. Ama Premium paketi tercih eden firmalar için firmaya özelleştirilmiş sorular(İSİG konularının eklenmesi gibi), rapor sonrasında konuyla ilgili bir webinar, iş planı hazırlayabilmeleri için destek workshoplar gibi bazı ek aksiyon bazlı destekler de bulunuyor.

Eğer FSCE ilginizi çektiyse, daha fazla sorunuz varsa belgelendirme firmanızla veya direk benimle iletişime geçebilirsiniz, modülü incelemek için BRCGS Bookshoptan detaylı göz atabilirsiniz.